albo jesteście w Unii, albo jesteście w Rosji.
4/5
Fajna ta gmina Białaczów, ciekawa. Leży sobie na uboczu, wszystkie lokalne drogi (Opoczno-Piotrków, Opoczno-Końskie, Końskie-Piotrków, Opoczno-Żarnów) jakoś tak z boku omijają centrum tej gminy, tak jakby to było jakieś osiedle wojskowe (typu Borne-Sulinowo). A może to jakiś zamysł?
W ciszy i spokoju, na dużej polanie białaczowskiej (30 km kw., czyli 2.500 ha dawnego folwarku Małachowskich i 1000 ha włości chłopskich) leżą sobie trzy miejscowości - Białaczów, Parczów, Zakrzów).
W ciszy i spokoju, ale w 2011 wiatr tu zawiał.., przypomina o tym "krzyż upamiętniający" (bo przecież nie wotywny czyli nie-"dziękczynny") przed tutejszym kościołem.
Należąca do tej gminy aglomeracja Parczówek-Pertrykozy-Skronina leży 5 km na wschód od miasta stołecznego, a Wąglany-Miedzna D. - 3 km na zachód. Miedzna M. jakimś cudem należy do Żarnowa.
W gminie mieszka prawie 6 tys. ludzi, z tego w Białaczowie - 1,2 tys.
W całej gminie jest jeden supermarket (takiemu to dobrze!), no ale co zrobić jak do Kauflandu stąd tylko 11 km, a z Wąglan - tylko 7 km, rzut beretem.
Białaczów - przez 500 lat był w rękach prywatnych. To Odrowążowie zaczęli te okolice zagospodarowywać, gdzieś w XIII wieku. Mieli plan i wizję, osadników do prac rolnych ściągali skąd się dało.
Ważny dla wielkopolskich Piastów gród w Żarnowie (X-XIV w.) był całkiem blisko stąd, 10-12 km (przez Niemojowice, też bardzo starą wieś i jedyną po drodze).
Chwilka, a dlaczego tu nie ma ulicy Żarnowskiej (a np. w odległym i równie starym Przedborzu - jest)? No, ale Niemojowickiej też nie ma.., nawet Opoczyńskiej nie ma.., za to jest Konecka (..?).
Jest nawet ulica Piotrkowska (ale jak stąd się jedzie na Piotrków?).
A ulica S.A. Poniatowskiego (który nadał tej wsi prawa miejskie) jest na osiedlu.., nie w centrum. A ul. Małachowskiego? Jest - w Opocznie, na Fijorach.
W XVIII wieku cały rozległy majątek znalazł się w rękach Małachowskich i wtedy się zaczęło - budowa pałacu, manufaktur, huty żelaza.., kopalnie rudy, nowoczesny folwark, wizyta króla Stanisława Augusta, dysputy o naprawie Rzeczypospolitej..
W centrum - dobre wrażenie robi XVIII wieczny rynek, zaprojektowany przez samego marszałka Sejmu, po to by powstało tu miasto. Małachowski wybudował tutejszym mieszczanom ratusz, by uczyć ich samorządności. To była jego ziemia i oficjalnie - jego poddani, ale nadał im wolność i nakaz (prawo) by rządzili się sami.
To tenże Małachowski (współautor Konstytucji 3 Maja) nadał swoim poddanym chłopom wolność osobistą, co było rzadkością, gdyż polskie państwo na to nigdy się nie zdobyło.
Formalnie dopiero Napoleon zarządził 20 lat później że chłop w tym kraju niczyją własnością już nie jest (ale ziemi posiadać nadal nie może).
W Petrykozach - ku chwale tej odważnej decyzji Małachowskiego aż kościół wzniesiono..
Przypomnijmy że w kwestii własności ziemi rozstrzygnięcie przyszło dopiero od Ruskich - car Aleksander II ukarał polskie ziemiaństwo i duchowieństwo za Powstanie Styczniowe, odbierając im majątki ziemskie (przeważnie 2/3 obszaru) i rozdając tę ziemię chłopom (byle tylko nie mieli najmniejszego śladu pochodzenia.. nawet drobnoszlacheckiego). 900-letnia tradycja "Polski należącej do prawdziwych Polaków" została przerwana. Od 1864 roku oczkiem w głowie władzy stał się "lud", ten który nie poparł antyrosyjskiej rebelii. No ale czy od ...... można wymagać patriotyzmu, i to wtedy gdy ... dają?
Chłop nigdy wcześniej nie miał w Polsce prawa być właścicielem ziemi. Nie dziwić się że po całej "kongresówce" stawiano Aleksandrowi pomniki wdzięczności, najbliższy - na rynku w Opocznie (od 1917 roku jest on pomnikiem.. Kościuszki).
Na dodatek "dobry car" dał chłopom samorząd - utworzył "gminy wiejskie" ("община") składające się z "gromad" ("сёлo").
Tak, polscy chłopi musieli wtedy z całego serca pokochać cara, nie dziwić się, dobry ten - kto daje.
Dziś po tamtych zmianach tylko na mapie ślad pozostał. Widać że na zachód od ul. Sobieńskiej i Parczowskiej było jaśniepańskie, a na wschód - mieszczańskie, a dalej - chłopskie.
O innych miejscach - napiszę gdzie indziej, przy innych znaczkach.
